Dozdoz Böceği

Dozdoz Böceği, 'Scarabaeidae' ailesine ait olan bu böcek, 'Melolonthinae' alt familyasındandır. Dozdoz Böceği, 38 mm'lik uzunluğuyla Melolonthinae familyasının en büyük böceğidir. Bu böceğin ismi Polyphylla Fullo olmasına karşın Türkiye'de Haziran Böceği, 'Kadı Lokması' veya Dozdoz böceği olarak adlandırılır. Vücudu sağlamdır ve rengi hafif kırmızımsı olmak üzere daha çok koyu kahverengi ya da siyaha yakındır. Dış kabuğunun renkleri içinde ayrıca nokta şekline benzer beyazlanmalar vardır. Erkek böceklerin antenleri, dişilere göre çok daha uzun, yelpaze şeklinde ve 7 parçalı bir yapıya sahiptir.

Yetişkinler haziran ayının 2. Haftası veya temmuz ayının ilk yarısı akşam üzeri güneş battıktan sonra, uçuşur, çiftleşir ve daha sonra toprağa girerek yumurtlarlar. Yumurtalarını toprağın 18–20 cm altına gruplar halinde bırakırlar. Yumurtalar ilk günler mat krem renginde ve zamanla pembemsi krem rengine dönmektedir. Yumurtalar 2,8- 3 mm boyutlarındadır. Yumurtalar temmuz sonlarında çıkarak lavralar oluşur. Larvalar büyük, etli ve sarımsı olup ‘C' harfi şeklindedir. Lavranın üstü ince ve seyrek kıllarla örtülü, baş kısmı büyük ve öne doğru meyillidir. Göğüs kısmından çıkmış olan 3 çift bacakla toprağı kazar. Karnın son halkası diğerlerinden daha büyüktür. Olgun larva toprakta ördüğü yuva içinde prepupa evresini yaşar ve aynı yuva içinde pupa olur. Pupalar 40- 50 mm. Boyunda koyu kahverengi renktedir. Ağustos eylül ayında 2. Dönem larva olur, köklerle beslenir. Mart ayında tekrar beslenir; mayıs sonu haziran ayı içinde 3. Dönem larva haline gelirler. Bu dönem larvalarda yaz boyu beslenir, kışı istirahat şeklinde geçirdikten sonra ilkbaharda zararı devam eder. Genelde 2-2,5 yılda bir yavrulama yaparlar.

Bu böcekler çam ağaçları yapraklarıyla beslenirler. Işığı severler. Haziran ve Temmuz aylarında, güneş battıktan sonra kanatlanıp uçmaya başlarlar. Çok ağır bir şekilde uçarlar. Uçtuklarında çok yüksek ses çıkarırlar.

Dozdoz Böceği, Kuzey Afrika ve Avrupa'da yaşar. Asıl yaşam alanları Orta ve Güney Avrupa'dır ve buralarda daha çok görülür. Ancak neredeyse her yerde nadir görülen bir böcek türüdür. Çam ormanları, kumlu yerler ya da üzüm bağlarında yaşarlar.

Bu böceğin larvası, asma bitkisi köklerinde beslenir. Özellikle kumsal alanlarda yetişen bağlarda asmanın toprak altı kısımlarını kemirerek zarar verirler. Kökleri zarar gören asmalar zamanla beslenemeyerek kurur. Özellikle de genç bağlarda bulunan dozdoz böceğinin çok fazla zararı olmaktadır. Zarar oranı %50-80 arasında olabilmektedir. Asma haricinde tek ve çok yıllık diğer bitkilere de zarar vermektedir.